Covid-19 Salgını ve Cezaevlerinin Durumu
11 Mayıs 2020
Genel Durum
Türkiye cezaevleri Covid-19 salgını konusunda yüksek risk potansiyeli taşımaya devam etmektedir. 11 Mayıs 2020 tarihi itibariyle 22 farklı Ceza İnfaz Kurumunda Covid-19 vakası görülmüştür.
Tutuklu ve hükümlü yakınlarının açıklamaları, Bakanlığın resmi açıklamaları ve basına yansıyan bilgilere göre en az 262 tutuklu ve hükümlünün salgına yakalandığı değerlendirilmektedir.
Açık kaynak verilerine ve Bakanlık açıklamalarına göre cezaevlerindeki ölüm ve enfekte sayıları şu şekildedir:
| Cezaevi | Vaka | Durum | Kişi |
| Samsun Bafra T Tipi Kapalı Cezaevi | 1 | Ölüm | Tutuklu/Hükümlü |
| Sincan Cezaevi | 1 | Ölüm | Tutuklu/Hükümlü |
| Adalet Bakanlığı Açıklaması | 3 | Ölüm | Tutuklu/Hükümlü |
| Toplam Ölüm | 5 | Ölüm | Tutuklu/Hükümlü |
| Ağrı Patnos Cezaevi | 1 | Enfekte | Tutuklu/Hükümlü |
| Balıkesir Kepsut Cezaevi | 1 | Enfekte | Tutuklu/Hükümlü |
| Edirne Kapalı Cezaevi | 2 | Enfekte | Tutuklu/Hükümlü |
| Kayseri Bünyan Kadın Kapalı Cezaevi | 4 | Enfekte | Tutuklu/Hükümlü |
| Muğla Dalaman Açık Cezaevi | 3 | Enfekte | Tutuklu/Hükümlü |
| Rize Kalkandere L Tipi Kapalı Cezaevi | 26 | Enfekte | Tutuklu/Hükümlü |
| Silivri 5 No’lu L Tipi Kapalı Cezaevi | 2 | Enfekte | Tutuklu/Hükümlü |
| Silivri 7 No’lu L Tipi Kapalı Cezaevi | 45 | Enfekte | Tutuklu/Hükümlü |
| Silivri 8 No’lu L Tipi Kapalı Cezaevi | 35 | Enfekte | Tutuklu/Hükümlü |
| Tarsus T Tipi Kapalı Cezaevi | 1 | Enfekte | Tutuklu/Hükümlü |
| Tekirdağ 2 Nolu T Tipi Cezaevi | 1 | Enfekte | Tutuklu/Hükümlü |
| İzmir Buca Kapalı Cezaevi | 65 | Enfekte | Tutuklu/Hükümlü |
| İzmir Kadın Kapalı Cezaevi (Şakran/Aliağa) | 2 | Enfekte | Tutuklu/Hükümlü |
| Şanlıurfa Akçakale Açık Cezaevi | 3 | Enfekte | Tutuklu/Hükümlü |
| Konya E Tipi Kapalı Cezaevi | 55 | Enfekte | Tutuklu/Hükümlü |
| Adalet Bakanlığı Açıklaması | 17 | Enfekte | Tutuklu/Hükümlü |
| Toplam Enfekte (Tutuklu/Hükümlü) | 262 | Enfekte | Tutuklu/Hükümlü |
| Afyonkarahisar E Tipi Kapalı Cezaevi | 50 | Enfekte | Cezaevi Personeli |
| İzmir Şakran Cezaevi | 2 | Enfekte | Cezaevi Personeli |
| Konya E Tipi Kapalı Cezaevi | 5 | Enfekte | Cezaevi Personeli |
| Eskişehir Cezaevi | 1 | Enfekte | Cezaevi Personeli |
| Adalet Bakanlığı Açıklaması | 79 | Enfekte | Cezaevi Personeli |
| Toplam Enfekte (Cezaevi Personeli) | 137 | Enfekte | Cezaevi Personeli |
Hayatını Kaybeden Tutuklu ve Hükümlüler
Şu ana kadar 5 tutuklu veya hükümlü Covid-19 sebebiyle hayatını kaybetmiştir.
Enfekte Olan Tutuklu ve Hükümlüler
Şu ana kadar 15 ayrı cezaevinde en az 262 tutuklu ve hükümlünün enfekte olduğu rapor edilmiştir. Özellikle siyasi tutukluların yoğun şekilde bulunduğu Silivri cezaevinde korona virüsünün hızlı şekilde yayılmaya başladığı görülmüştür. Silivri 5 No’lu, 7 No’lu ve 8 No’lu cezaevlerinde yeni pozitif vakalar tespit edilmiştir.
BM Hukuk Dışı, Yargısız ve Keyfi İnfazlar Özel Raportörü Agnes Callamard, Covid-19 bağlamında devletlerin tutukluluk ve ceza infaz kurumlarındaki sorumluluklarına ilişkin bir rapor yayınlamış ve tüm siyasi tutukluların serbest bırakılması çağrısında bulunmuştur.
Enfekte Olan Cezaevi Personeli
Adalet Bakanlığı enfekte olan cezaevi personeli sayısı konusunda kamuoyuna yeni bir açıklama yapmamıştır. Bakanlık tarafından en son açıklanan 79 sayısını güncellememiştir. Basına yansıyan vakalar ile birlikte enfekte olan cezaevi personelinin en az 137’dir.
Tespitler
- Bakanlık, cezaevlerindeki yaşam hakkı ihlali anlamına gelen yüksek riskli durumu görmezden gelmeye devam etmektedir. Tüm çağrılara rağmen kamuoyuna cezaevleri ile ilgili şeffaf ve tatmin edici bilgiler vermemektedir.
- Silivri cezaevi örneğinde, tutuklu ve hükümlülerde ciddi salgın belirtileri görülmesine rağmen cezaevi idareleri tarafından bu durum örtbas edilmeye çalışılmış, ancak tutuklu ve hükümlü yakınlarının sağlık birimlerine yaptığı yoğun şikayetler üzerine cezaevi yönetiminden bağımsız olarak yerleşkeye gelerek test yapan sağlık personelinin çalışmaları üzerine pozitif vakalar tespit edilmeye başlanmıştır. Savcılık da ancak bu bilgiler aileler tarafından basınla paylaşıldıktan sonra vakaları doğrulayan bir açıklama yapmak zorunda kalmıştır.
- Bakanlığın ve cezaevi idarelerinin bilinçli şekilde cezaevlerindeki salgına ilişkin somut vakaları gizlemeye çalıştıkları, dolayısıyla insan hayatını kasıtlı olarak riske atan uygulamalar gerçekleştirdikleri görülmektedir.